در حالی كه تولید فولاد به عنوان یكی از معیارهای صنعتی بودن كشورها همواره مورد توجه دولتها قرار داشته، انتظار میرود تولید این محصول استراتژیك در ایران به جایگاه قابل قبول خود برسد و اجرای برنامههای پیشبینی شده در این زمینه هرچه زودتر اجرایی شود.
در حال حاضر چین با تولید سالانه بیش از یكمیلیارد تن فولاد رتبه اول را در تولید این فلز اساسی در دنیا به خود اختصاص داده؛ این در حالی است كه تولید این محصول هرچند طی سالهای گذشته تا حدی مورد توجه صنعتگران ایرانی قرار داشته، اما نتوانسته زمینه لازم را برای دستیابی به اهداف مشخص شده این بخش فراهم كند.
عدم تحقق این برنامهها در شرایطی اتفاق افتاده كه صنایع پاییندستی صنعت فولاد از جمله خودروسازی و ساخت تجهیزات صنعتی طی سالهای گذشته روند روبه رشدی را طی كرده است.
بر اساس هدفگذاری انجام شده میزان تولید فولاد تا پایان برنامه سوم توسعه باید به 14میلیون تن میرسید؛ در حالی كه تا پایان برنامه تنها امكان تولید 8 تا 9میلیون تن فولاد در كشور فراهم شد. از سویی بر اساس برنامه چهارم توسعه باید سالانه 5/28میلیون تن فولاد در كشور تولید شود، یعنی طی پنجسال ظرفیت تولید این محصول باید حدود 21میلیون تن افزایش مییافت. این در حالی است كه هماكنون ظرفیت تولید فولاد در كشور حدود 11میلیون تن است و به این ترتیب رشد 17میلیون تنی ظرفیت فولاد در طول سالهای باقیمانده از برنامه چهارم توسعه منطقی به نظر نمیرسد.
رشد 20 درصدی تولید فولاد خام در سال آتی
در حال حاضر سالانه 4/11میلیون تن فولاد خام در ایران تولید میشود كه قرار است این رقم طی سال اینده با رشدی 20درصدی به 6/13میلیون تن برسد و بر اساس برنامهریزی انجام شده میزان تولید محصولات فولادی نیز با رشد 7درصدی تا سال 88 به 3/11میلیون تن خواهد رسید.
بر مبنای برنامه چشمانداز20 ساله كشور ظرفیت تولید فولاد خام ایران باید سالانه به 55میلیون تن برسد؛ به طوری كه این ظرفیت تا پایان سال 1392 به 42میلیون تن افزایش یابد.
از سویی بر اساس گزارش موسسه بینالمللی آهن و فولاد، تولید فولاد خام ایران در سال 2008 میلادی به 10میلیون تن رسید كه با وجود كاهش 100هزار تنی نسبت به سال 2007 این میزان تولید باعث شد رتبه جهانی ایران در زمینه تولید فولاد خام با یك رده ارتقا نسبت به سال 2007 به رده نوزدهم برسد.
در همین حال بر اساس برنامهریزی انجام شده، ایران از نظر تولید فولاد خام باید تا پایان سال جاری به رتبه هیجدهم دست یابد كه تحقق این برنامه نیازمند حضور بخش خصوصی در تولید است. از آنجا كه تولید هر تن فولاد خام نیازمند دو تن سنگآهن است میزان تولید این ماده اولیه در سال اینده 2/27میلیون تن خواهد بود.
در مورد نیاز كشور به آهنآلات نیز باید گفت این رقم سالانه حدود 20میلیون تن برآورد میشود كه به طور متوسط طی سالهای اخیر در مقابل تولید داخل حدود 12 تا 14میلیون تنی حدود 6 تا 10میلیون تن آهنآلات از طریق واردات تامین شده است.
هماكنون تولیدكنندگان عمده فولاد خام كشور را چند شركت دولتی تشكیل میدهند كه در این زمینه میتوان به مجتمع فولاد مباركه اصفهان با ظرفیت تولید 7/4میلیون تن ورق گرم و 5میلیون تن فولاد خام، مجموعه ذوبآهن اصفهان با ظرفیت تولید 5میلیون تن فولاد مذاب و محصول، مجتمع فولاد خوزستان با ظرفیت 4/2میلیون تن فولاد و مجتمع فولاد خراسان با ظرفیت 630هزار تن فولاد در سال اشاره كرد.
علاوه بر این در كارخانه فولاد میبد و زاگرس نیز به ترتیب امكان تولید سالانه 300 و 70هزار تن چدن وجود دارد.
در همین حال سنگآهن به عنوان ماده اولیه مورد نیاز برای تولید شمش فولاد از اهمیت بالایی برخوردار است و بدون برنامهریزی مناسب برای تولید این محصول امكان دستیابی به اهداف تعیین شده برای تولید فولاد وجود ندارد.
در حال حاضر ظرفیت تولید سنگآهن كشور از مرز 18میلیون تن گذشته و این رقم طی سالهای اینده با توجه به نیازهای بازارهای داخلی و جهانی در صورت عملی شدن ظرفیتهای در دست اجرا به 7/40میلیون تن در سال خواهد رسید.
معادن چادرملو، گلگهر و چغارت به عنوان عمده ذخایر شناسایی شده تولید سنگآهن كشور مطرح هستند كه هماكنون معدن گلگهر توان تولید ششمیلیون تن كنسانتره دانهبندی شده در سال را دارد، ظرفیت تولید سنگآهن چادرملو نیز 8/6میلیون تن كنسانتره در سال برآورد میشود.
تقویت معادن سنگآهن عاملی برای رشد تولید فولاد
با توجه به اینكه رشد تولید فولاد در كشور تاثیر مناسبی در رشد صنعتی كشور خواهد داشت، افزایش خوراك لازم برای واحدهای فولادی از نقش مهمی در این زمینه برخوردار است. به این ترتیب افزایش سودآوری معادن سنگآهن میتواند باعث جذب سرمایههای بیشتر در این بخش و در نتیجه رشد تولید معادن شود.
بحث افزایش قیمت سنگآهن طی ماههای اخیر به محلی برای مناقشه فولادسازان و تولیدكنندگان سنگآهن تبدیل شد و پس از درخواست تولیدكنندگان سنگآهن برای افزایش 65درصدی قیمت تولیدات خود، در حالی كه گفته میشد فولادسازان با این افزایش منطقی قیمتها موافقت كردند، اما در نهایت با آغاز روند نزولی قیمت جهانی فولاد، خریداران سنگآهن توافق انجام شده را نادیده گرفتند تا به این ترتیب افزایش قیمتی صورت نگیرد.
این درحالی است كه با توجه به فاصله زیادی كه بین قیمتهای داخلی و جهانی این محصول وجود دارد، رشد قابل قبول قیمت آن باعث تقویت معادن سنگآهن خواهد شد و در واقع زمینه لازم را برای دستیابی به مواد اولیه مورد نیاز برای تولید فولاد متناسب با برنامه چشمانداز 20 ساله كشور فراهم خواهد كرد.
به این ترتیب رشد تولید سنگآهن باعث رونق معدنكاری در كشور و افزایش حجم سنگآهن استخراجی از معادن داخلی خواهد شد و در نتیجه فولادسازان به راحتی میتوانند خوراك كارخانهها را تامین و برنامههای توسعهای خود را عملی كنند.
منبع : http://ahandirectory.com